Επιβράδυνση στη δημιουργία άστρων στο γαλαξία

Το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο «Χέρσελ» δείχνει ότι έχει επιβραδυνθεί η δημιουργία άστρων στον γαλαξία μας. Ο σχηματισμός νέων άστρων σε γαλαξίες όπως ο δικός μας έχει μειωθεί κατά τουλάχιστον πέντε φορές στη διάρκεια των τελευταίων τριών δισεκατομμυρίων ετών, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που συνέλλεξε το τροχιακό τηλεσκόπιο «Χέρσελ» της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA).
Ενώ οι επιστήμονες γνώριζαν ήδη ότι η δημιουργία άστρων ήταν πιο γρήγορη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, το «Χέρσελ», σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και το New Scientist, για πρώτη φορά κατάφερε να αρχίσει να μετρά συγκεκριμένα το ρυθμό μείωσης στην ταχύτητα σχηματισμού άστρων στους γαλαξίες.
Η υπέρυθρη τεχνολογία του τηλεσκοπίου επέτρεψε στους αστρονόμους να μελετήσουν αρκετούς σπειροειδείς γαλαξίες όπως ο δικός μας, οι οποίοι προηγουμένως ήσαν κρυμμένοι από τα γήινα τηλεσκόπια πίσω από νέφη κοσμικής σκόνης.
Το «Χέρσελ», το οποίο εκτοξεύτηκε πριν από ένα χρόνο για να μελετήσει ακριβώς το σχηματισμό των άστρων, είναι το μεγαλύτερο που έχει σταλεί ποτέ στο διάστημα, κινούμενο σε τροχιά που βρίσκεται σε απόσταση 1,5 εκατ. χλμ. από τη Γη. Το κάτοπτρο του τηλεσκοπίου του έχει διάμετρο 3,5 μέτρων και είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με αυτό του αμερικανικού τροχιακού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», που πρόσφατα γιόρτασε τα 20ά «γενέθλιά» του. Το «Χέρσελ» μεταφέρει δύο κάμερες υψηλής ανάλυσης και έναν φασματόμετρο υψηλής ακρίβειας.
Οι αυξημένες τεχνολογικές δυνατότητες του ευρωπαϊκού τηλεσκοπίου, που μπορεί να δει σε διαφορετικά μήκη κύματος από ό,τι μέχρι τώρα (από 55 έως 670 μικρά), του επιτρέπουν να κλείνει πλέον σημαντικά κενά στην κοσμική ιστορία. Οι πρώτες παρατηρήσεις του, σύμφωνα με τον αρμόδιο επιστήμονα της ΕSA Στιν Ιλς, του πανεπιστημίου του Κάρντιφ, σημαίνουν ότι «κάποια στιγμή τα άστρα θα σταματήσουν τελείως να δημιουργούνται». Οι επιστήμονες ακόμα δεν γνωρίζουν το λόγο που συμβαίνει αυτή η διαχρονική μείωση των άστρων.
Μεταξύ άλλων, το «Χέρσελ», όπως ανακοίνωσε η υπεύθυνη Ανί Ζαβανιό του Εργαστηρίου Αστροφυσικής της Μασσαλίας, κατάφερε να δει ένα τεράστιο άστρο σε εμβρυικό στάδιο, που ήδη είναι μεγαλύτερο από οκταπλάσιο σε μέγεθος από τον ήλιο μας και το οποίο, σε λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα και φωτεινότερα άστρα στο γαλαξία μας. Τέτοια γιγάντια άστρα -έχουν βρεθεί να είναι μέχρι και 150 φορές μεγαλύτερα από τον ήλιο μας!- είναι σπάνια και βραχύβια (εξαντλούν το καύσιμο υδρογόνο τους σε ελάχιστα εκατομμύρια χρόνια), γι' αυτό, όπως ανακοίνωσε η ESΑ, ο εντοπισμός ενός από αυτά από το «Χέρσελ» αποτελεί σπάνια ευκαιρία να μελετηθεί ο σχηματισμός τους και να επιλυθεί το παράδοξό τους, που απασχολεί εδώ και χρόνια την αστρονομία.
Σύμφωνα με τις αποδεκτές επιστημονικές αρχές, τα άστρα κανονικά δεν θα έπρεπε να μεγαλώνουν πάνω από οκτώ φορές σε σχέση με τον ήλιο μας. Όμως τελικά έχουν εντοπιστεί «αδύνατα» άστρα που είναι πολύ μεγαλύτερα και η κατανόησή της δημιουργίας τους αποτελεί κρίσιμο σημείο για τους αστρονόμους.
Διευθυντικό στέλεχος της ESA δήλωσε ότι ήδη τα πρώτα ευρήματα του «Χέρσελ» αφήνουν να αναδυθεί η εικόνα «ενός νέου σύμπαντος».
www.kathimerini.gr