Αρκετά ακόμη πρόσφατα ευρήματα συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι «δεν είμαστε μόνοι μας» στο Σύμπαν
Η ζωή δεν ταυτίζεται με το νερό
Τις παρωπίδες μας αυτές πέταξε για τα καλά ο αστροβιολόγος του ΜΙΤ Γουίλιαμ Μπέινς (William Βains) με την ομιλία του στα μέλη της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας (RΑS), τη Δευτέρα.«Η ζωή χρειάζεται ένα υγρό»είπε.«Ακόμη και το ξηρότερο φυτό της ερήμου στη Γη χρειάζεται νερό για να δουλέψει ο μεταβολισμός του.Αλλά αν υπάρχει ζωή στον Τιτάνα,τότε το αίμα της πρέπει να βασίζεται σε υγρό μεθάνιο,όχι νερό.Αυτό σημαίνει ότι η όλη χημεία του είναι ριζικά διαφορετική απ΄ ό,τι γνωρίζουμε.Τα μόριά του μπορεί να είναι φτιαγμένα από στοιχεία που και τα δικά μας χρησιμοποιούν, αλλά διαταγμένα σε μικρότερα μόρια και με πολλή μεγαλύτερη χημική αντιδραστικότητα, καθόσον η διαλυτότητα των χημικών στο υγρό μεθάνιο είναι περιορισμένη».
Αλλά γιατί αυτή η εστίαση στον Τιτάνα; Ως τώρα γνωρίζαμε ότι όλες οι αποστολές αναζήτησης συνθηκών ζωής εκ μέρους των Υπηρεσιών Διαστήματος (ΝΑSΑ, ΕSΑ κτλ.) στρέφονταν προς τη Σελήνη, τον Αρη και- μόλις πρόσφατατον δορυφόρο του Δία, Ευρώπη. Τι το ιδιαίτερο έχει ο Τιτάνας, αυτός ο «κιτρινιάρης» δορυφόρος του Κρόνου;
«ΕΤ, χρειάζεσαι αποσμητικό»
Εκ πρώτης όψεως, τα στοιχεία δείχνουν ένα πλήρως αφιλόξενο στη ζωή ουράνιο σώμα: Θερμοκρασία επιφανείας περίπου-180 C (που θα έκανε το νερό σκληρό σαν γρανίτη) και μια ατμόσφαιρα γεμάτη δηλητηριώδη για μας αέρια. Αλλά ακόμη και σε αυτή τη θερμοκρασία, το μεθάνιο και το αιθάνιο, που αφθονούν εκεί, παραμένουν σε υγρή μορφή. Μάλιστα ο «Ηuygens» κατέδειξε πρόσφατα ότι επιτελείται στον Τιτάνα ένας εκπληκτικός πλήρης υγρός κύκλος, παρόμοιος με τον υδρολογικό κύκλο στη Γη, βασισμένος σε αυτά τα δύο υγροποιημένα αέρια. Υπάρχουν ποτάμια και λίμνες, εξάτμιση και σύννεφα, αλλά και βροχή υδρογονανθράκων που ξαναγεμίζει τα ποτάμια και τις λίμνες. Μπορεί να λείπει παντελώς το νερό από αυτόν τον κύκλο, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι σύνθετοι υδρογονάνθρακες αποτελούν τα δομικά στοιχεία και της δικής μας ζωής. Το DΝΑ και το RΝΑ σχηματίζονται από συμπλέγματα που απαιτούν οξυγόνο και φώσφορο και αξιοποιούν το νερό για το «δέσιμο των υλικών» και τη «μεταφορά της πληροφορίας». Τα αντίστοιχά τους για μια ζωή στον Τιτάνα θα έπρεπε να βρουν το κατάλληλο υποκατάστατο του νερού. Αν το έχουν ήδη βρει, τότε υπάρχει εκεί μία η περισσότερες μορφές ζωής.
Ως το προς το είδος τέτοιας ζωής, ο Μπέιν δήλωσε χαριτολογώντας: «Αν διακτινιζόταν μια τέτοια μορφή ζωής στο αστρόπλοιο “Εnterprize”, θα έφθανε αμέσως σε σημείο βρασμού και θα αναφλεγόταν,βγάζοντας αναθυμιάσεις που θα σκότωναν όλους γύρω της.Ακόμη και μια ελάχιστη ανάσα αυτού του όντος θα βρώμαγε απίστευτα!». Πάντως, προς εφησυχασμό όσων οραματίζονται ήδη έναν ασφυξιογόνο Γκοτζίλα, οι συνθήκες του Τιτάνα διασφαλίζουν «ΕΤ νάνους»: Καθώς η απόστασή του από τον Ηλιο είναι δεκαπλάσια της δικής μας, η ενέργεια που φθάνει εκεί είναι το 1/10 της ηλιακής ενέργειας που φθάνει στην επιφάνεια της Γης, οπότε οι «δυσώδεις εξωγήινοι» δεν πρέπει να είναι ψηλότεροι από... ασβούς. Ποτάμια στον Αρη, παγετώνες στη Σελήνη
Στο Ινστιτούτο Πλανητολογίας του γερμανικού Πανεπιστημίου της Βεστφαλίας Μόnster, τέσσερις ερευνητές ολοκλήρωσαν τις επίπονες παρατηρήσεις των «φωτογραφιών» υψηλής ευκρίνειας που λήφθηκαν από τον Αρη, μεταξύ των ετών 2006 και 2009. Οπως κατέληξαν, η αυξομείωση του πλάτους των καναλιών (από 50 μ. στα 120 μ., εντός ενός έτους) που εμφανίζονται στον κρατήρα Russell δεν μπορεί να υποδηλώνει τίποτε άλλο από... χείμαρρους νερού, από χιόνια και πάγους που λιώνουν!
Η ανακοίνωση αυτή, που πρωτοεμφανίστηκε στοGeophysical Research Lettersτης 26ης Μαρτίου 2010, γέμισε προσδοκίες τα όνειρα των αστροφυσικών για συνθήκες υποστήριξης της ζωής στον Κόκκινο Πλανήτη. Αλλά τέτοιες προσδοκίες αναπτερώθηκαν και για τη Σελήνη, μόλις μία εβδομάδα μετά, στο τεύχος της 31ης Μαρτίου του ίδιου επιστημονικού περιοδικού: Ομάδα 30 ερευνητών υπό τον έλληνα γεωφυσικό Παύλο Σπουδή (Ρ. D. Spudis) αποφάνθηκε ότι πάνω από 40μικροίκρατήρες στον Βόρειο Πόλο της (μεγέθους 1,6-15 χιλιομέτρων ο καθένας) είναι γεμάτοι με νερό σε παγωμένη μορφή! Υπολόγισαν ότι συνολικά μπορεί να υπάρχουν εκεί τουλάχιστον 600 εκατ. μετρικοί τόνοι παγωμένου νερού.
Οπως δήλωσε ο επικεφαλής του πειράματος Μini-SΑR στο Σεληνιακό και Πλανητικό Ινστιτούτο της ΝΑSΑ στο Τέξας Παύλος Σπουδής, τα νέα ευρήματα «δείχνουν ότι η Σελήνη είναι ένας προορισμός επιστήμης και εξερεύνησης ακόμη πιο ενδιαφέρων και ελκυστικός απ΄ ό,τι πίστευαν οι άνθρωποι» . Προφανώς αυτή η δήλωση μπορεί να εκληφθεί ως απάντηση στη μόλις προ λίγων εβδομάδων δήλωση του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα ότι θα βάλει πάγο στα σχέδια της ΝΑSΑ να ξαναστείλει αστροναύτες στον δορυφόρο της Γης. Τα νέα στοιχεία ανατρέπουν οριστικά πια την παλαιότερη αντίληψη ότι η Σελήνη είναι τελείως άνυδρη.
a.kafantaris@gmail.com
Η ΠΛΑΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΛΑΝΗΤΩΝ
Εκείνο που γνωρίζαμε ως σήμερα ήταν ότι οι πλανήτες δημιουργούνται στον δίσκο σκόνης και αερίων που περιβάλλει ένα νεαρό άστρο.Ο δίσκος αυτός ακολουθεί κατά πόδας τον γενεσιουργό του Ηλιο,με τη φορά περιστροφής που εκείνος έχει, και κάποτε-κάποτε η σκόνη συμπυκνώνεται αρκε τά ώστε να δημιουργήσει μορφώματα πλανητών.Σύμφωνα με τη θεωρία μας- και τη λογική-,οι διαμορφούμενοι πλανήτες συνεχίζουν να ακολουθούν τη φορά περιστροφής του «κοπαδιού».Αυτό άλλωστε είναι που παρατηρούμε και στο δικό μας ηλιακό σύστημα.
Ωστόσο οι προαναφερθέντες έξι εξωπλανήτες τους οποίους η ερευνητική ομάδα εντόπισε με τους φασματογράφους των τηλεσκοπίων ΕSΟ, Εuler, Οbservatoire de Ηaute-Ρrovence και Νordic Οptical Telescope,περιστρέφονται ανάστροφα προς το άστρο τους.Το πώς γίνεται κάτι τέτοιο παραμένει ένα μυστήριο που οι αστροφυσικοί πρέπει τώρα να λύσουν.Προς το παρόν η ομάδα WΑSΡ παρέλαβε περιχαρής την Πέμπτη, 15 Απριλίου,το Βραβείο Επιστημονικού Επιτεύγματος 2010 της Royal Αstronomical Society.
ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΝΑΝΩΝ
Την Τρίτη 13 Απριλίου μια επίσης νέα προσέγγιση του ζητούμενου ζωής εκτός Γης παρουσιάστηκε στο Αστρονομικό Συνέδριο της Γλασκώβης: Ο δρ Τζέι Φαρίχι, από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Leicester, παρουσίασε τα ευρήματα της ομάδας του, έπειτα από την ανάλυση στοιχείων περισσοτέρων του ενός εκατομμυρίου ουρανίων σωμάτων! Στην ουσία, η ανάλυση αυτή εστίασε στη σύσταση των λευκών νάνων, των υπολειμμάτων δηλαδή ηλιακών συστημάτων που κάποτε «ζούσαν» και τώρα έχουν μεταβληθεί σε αδρανείς υπερσυμπιεσμένους βράχους.
Χρησιμοποιώντας λοιπόν τεχνικές «αρχαιολογίας του Διαστήματος», ο δρ Φαχίρι και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι από 3% ως 20% των λευκών νάνων εμφανίζουν ενδείξεις παρελθόντων πλανητικών συστημάτων «γήινου τύπου». Αυτό σημαίνει ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των αστεριών έχουν υλικό που κάποτε περιείχε νερό, άρα και ενδεχομένως ζωή συγγενή με αυτή στη Γη!
Οπως σχολίασε ο δρ Φαχίρι:«Στο δικό μας ηλιακό σύστημα, με τουλάχιστον έναν ένυδρο και κατοικήσιμο πλανήτη, η ζώνη αστεροειδών που το περιβάλλει εμπεριέχει νερό σε αρκετά ποσοστιαία εκατοστά της συνολικής μάζας της. Από τη μελέτη μας επί των λευκών νάνων, προκύπτει ότι υπάρχουν βασικές ομοιότητες στα σώματα τύπου αστεροειδούς που υπάρχουν γύρω από άλλα αστέρια.
Οπότεείναι πιθανόν ένας αριθμός τέτοιων λευκών νάνων να φιλοξενούσε κάποτε ένυδρους πλανήτες και ίσως ζωή».
Μπορεί να μην έχουμε βρει ακόμη λοιπόν ζώντες εξωγήινους, αλλά τα «ερείπια» παραείναι πολλά για να συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε μόνοι. Και αυτό όσον αφορά ζωή που εξαρτάται από το νερό, όπως η δική μας. Πόσα περισσότερα άραγε «ερείπια παρελθούσης ζωής» θα βρίσκαμε αν ψάχναμε για εξωγήινουςασβούς; Και εκείνοι, θα έγιναν «κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν»... άλλου Θεού;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Πηγές πληροφοριών για τις επιστημονικές ανακοινώσεις που αναφέρονται στο άρθρο θα βρείτε στο Διαδίκτυο,στις εξής ιστοσελίδες:
Για την πιθανή μορφή ζωής στον Τιτάνα: www.astronomy.com/asy/default.aspx?c=a&id=9739
Για το νερό στον Αρη: http://dx.doi.org/10.1029/2009GL042192
Για τους πάγους στη Σελήνη: http://dx.doi.org/10.1029/2009GL042259
Για τους ανάστροφους εξωπλανήτες: www.eso.org/public/news/eso1016/
Για την αρχαιολογική αναζήτηση της ζωής: www.thetwentyfirstfloor.com/?p=375
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artId=326487&dt=18/04/2010#ixzz0lrbI9LfN
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου