ΑΣΤΡΙΚΗ ΣΚΟΝΗ

Επιτέλους οι επιστήμονες ανακοίνωσαν, μετά από πολύχρονη προσπάθεια, ότι κατά πάσα πιθανότητα απομόνωσαν για πρώτη φορά δύο σωματίδια διαστρικής σκόνης, δηλαδή τα θεμελιώδη υλικά συστατικά από τα οποία αποτελούνται ο ήλιος, η Γη και όλο το ηλιακό μας σύστημα.

Η ανακάλυψη κατέστη εφικτή χάρη σε μια πραγματική oline «στρατιά» εθελοντών ερευνητών, οι οποίοι, μέσω του Ιντερνετ, συνέβαλαν καθοριστικά να αναλυθούν τα δείγματα ύλης που συνέλλεξε το διαστημικό σκάφος Stardust («Αστρόσκονη») της NASA, το οποίο είχε εκτοξευτεί το 1999, με στόχο ακριβώς να φέρει πίσω στη Γη δείγματα από την αρχέγονη ύλη του διαστήματος.

  
Η ανακοίνωση για το εύρημα έγινε από τον ερευνητή Άντριου Γουέστφαλ του Εργαστηρίου Διαστημικών Επιστημών του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (Μπέρκλεϊ), σε συνέδριο που διοργάνωσε στο Τέξας η Σεληνιακή και Πλανητική Εταιρία.
Η ανακάλυψη αποτελεί το επιστέγασμα τεσσάρων ετών ερευνών από περισσότερους από 27.000 εθελοντές, από όλο τον κόσμο, οι οποίοι έψαξαν 71 εκατομμύρια φωτογραφίες σκόνης, που είχαν τραβηχτεί στο πλαίσιο της αποστολής του Stardust.
  
Τα δύο (πιθανότατα) σωματίδια διαστρικής σκόνης που έχουν βρεθεί μέχρι τώρα, σύμφωνα με το "Nature", σηματοδοτούν το ξεκίνημα μιας νέας ανάλυσης σχετικά με τη σύσταση των άστρων και των πλανητών, καθώς και της χημικής εξέλιξης του γαλαξία μας. «Η διαστρική σκόνη αποτελεί το θεμελιακό υλικό από το οποίο είμαστε φτιαγμένοι. Προσπαθούμε να καταλάβουμε την καταγωγή μας», δήλωσε ο Γουέστφαλ.
  
Η γνήσια αρχέγονη διαστρική σκόνη είναι πιο σπάνια από ό,τι περίμεναν οι επιστήμονες. Τα επιμέρους συστατικά στους κόκκους της δημιουργήθηκαν μέσα σε άστρα-ήλιους, αλλά συνενώθηκαν και συμπυκνώθηκαν σε κόκκους στο ανοιχτό διάστημα ανάμεσα στα άστρα, όπου κατέληξαν να βρεθούν, αφού προηγουμένως εκτοξεύτηκαν μετά από εκρήξεις σουπερνόβα.
Τα σωματίδια αυτά είναι πολύ δύσκολο να συλληφθούν ως δείγματα, καθώς είναι πολύ μικρά και πολύ γρήγορα (κινούνται με ταχύτητα έως 30 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο).
  
Σύμφωνα με τους ερευνητές υπό τον Γουέστφαλ, πρέπει να γίνουν και άλλα τεστ για να βεβαιωθούν απόλυτα ότι τα δύο σωματίδια που ξεχώρισαν ανάμεσα σε πολλά-άλλα, με τη βοήθεια των εθελοντών, είναι όντως αστρόσκονη και όχι σκόνη από ουρές κομητών ή από μικρομετεωρίτες. Οι πρώτες αναλύσεις από αυτά τα σωματίδια διαστρικής σκόνης δείχνουν ότι αποτελούνται από μια υαλώδη άμορφη ύλη, πλούσια σε αργίλιο.
  
Οι εθελοντές, που συντονίστηκαν από τον Γουέστφαλ, στο πλαίσιο της online πρωτοβουλίας Stardust@Home, και «ξεσκόνισαν» (φωτογραφικά!) άπειρους κόκκους σκόνης για να βρουν τους σωστούς, δηλαδή την πραγματική αστρόσκονη, απέδειξαν την χρησιμότητα της εθελοντικής επιστήμης. Ένας 46χρονος Καναδός, ο Μπρους Χάντσον, που βρήκε τον πρώτο κόκκο αστρόσκονης, απέκτησε το δικαίωμα να τον «βαφτίσει» και τον ονόμασε «Ωρίωνα».

Έχοντας πάθει εγκεφαλικό το 2003, αποφάσισε να ασχοληθεί με το project Stardust@Home για να περνάει παραγωγικά την ώρα του –και αποδείχτηκε τυχερός. Μετά από ένα περίπου χρόνο, όπου περνούσε μέχρι και 15 ώρες την μέρα (!) «σκανάροντας» φωτογραφίες διαστημικής σκόνης (πέντε δευτερόλεπτα για κάθε φωτογραφία), φαίνεται πως πέτυχε διάνα.
  
Η εθελοντική επιστημονική πρωτοβουλία Stardust@Home συνεχίζεται. Σύντομα θα ξεκινήσει η νέα φάση της, καθώς ο Γουέστφαλ θα βοηθήσει τους εθελοντές που συνεχίζουν το ψάξιμο, να εστιάσουν καλύτερα την έρευνά τους, δημοσιοποιώντας τις φωτογραφίες των δύο κόκκων (πιθανής) αστρόσκονης.