Ξαναρχίζουν τα πειράματα

Σε λειτουργία ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων μετά τις χειμερινές διακοπές

Associated Press

Θα περάσουν το λιγότερο 18 μήνες μέχρι το CERN να αρχίσει πειράματα στα μέγιστα επίπεδα ενέργειας

Γενεύη

Έπειτα από μια χειμερινή διακοπή δυόμισι μηνών, κυρίως για λόγους εξοικονόμησης εξοικονόμησης ηλεκτρικού ρεύματος, ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων ενεργοποιήθηκε ξανά την με την προοπτική να φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα ενέργειας σε 18 με 24 μήνες. «Οι πρώτες δέσμες πρωτονίων του 2010 κυκλοφόρησαν σε αντίθετες κατευθύνσεις στις 03.10 ώρα Γκρίνουιτς» (06.10 ώρα Ελλάδας την Κυριακή) ανακοίνωσε το CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας). O Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) σχεδιάστηκε για να αναδημιουργήσει τις συνθήκες που επικράτησαν ένα απειροστό κλάσμα του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη που γέννησε το Σύμπαν. Μέσα σε μια υπόγεια κυκλική σήραγγα μήκους 27 χιλιομέτρων, κάτω από τα γαλλοελβετικά σύνορα, δέσμες πρωτονίων που κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις θα συγκρούονται σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Τα υποατομικά συντρίμμια των συγκρούσεων ίσως επιβεβαιώσουν την ύπαρξη του σωματιδίου Χιγκς, το οποίο θα εξηγούσε γιατί η ύλη έχει μάζα, και να βοηθήσουν τους φυσικούς να λύσουν τα μυστήρια της «σκοτεινής ύλης» και της «σκοτεινής ενέργειας», μεταξύ άλλων. Όμως το μεγαλύτερο μηχάνημα του κόσμου, κόστους περίπου 5 δισ. ευρώ χάλασε λίγες ημέρες μετά τα πρώτα του εγκαίνια, το Σεπτέμβριο του 2008, και το CERN χρειάστηκε 40 εκατομμύρια δοκάρια και 14 μήνες για να επιδιορθώσει τις βλάβες. Στα τέλη του 2009, πριν τεθεί ξανά εκτός λειτουργίας λόγω της προγραμματισμένης χειμερινής διακοπής, ο LHC ξεπέρασε το ρεκόρ ενέργειας που κατείχε ως τότε ο αμερικανικός επιταχυντής Tevatron, επιταχύνοντας πρωτόνια στην ενέργεια των 2.36 Teraelectronvolts (ΤeV). Ένα TeV ισούται περίπου με την ενέργεια που μεταφέρει ένα ιπτάμενο κουνούπι. Αυτό φαντάζει λίγο, στην πραγματικότητα όμως είναι πολύ μεγάλο αν κανείς σκεφτεί ότι όλη αυτή η ενέργεια είναι συγκεντρωμένη σε μια δέσμη σωματιδίων απειροελάχιστης μάζας. Μετά την τελευταία επανεκκίνηση του LHC, το CERN σχεδιάζει τώρα να αυξήσει προσεκτικά την ενέργεια στα 3,5 TeV (σε καθεμία από τις δύο δέσμες) γύρω στα τέλη Μαρτίου, με την προοπτική να φτάσει τη μέγιστη ενέργεια των 7 TeV έπειτα από ενάμισι έως δύο χρόνια. Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press