Στις 5 Αυγούστου αναχωρεί για Δία η σημαντική αποστολή Juno

Διάδοχος του Γαλιλαίου

Το Juno θα χρειαστεί μια πενταετία για να φτάσει στον προορισμό του   (Φωτογραφία:  NASA/JPL )

Δύο δεκαετίες μετά την ιστορική αποστολή Galileo, η NASA ετοιμάζεται για το επόμενο βήμα στην εξερεύνηση του μεγαλύτερου, αρχαιότερου και πιο επικίνδυνου πλανήτη. Η αποστολή Juno προγραμματίζεται να εκτοξευτεί την Πέμπτη για να ερευνήσει μεταξύ άλλων αν ο Δίας κρύβει στην καρδιά του ένα κολοσσιαίο διαμάντι.

Το ρομποτικό σκάφος θα φτάσει στο σύστημα του Δία το 2016 και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη κοντά στις θανάσιμες ζώνες ακτινοβολίας του πλανήτη. Αν και τα ηλεκτρονικά του συστήματα προστατεύονται από ένα κέλυφος τιτανίου, πιθανότατα δεν θα αντέξουν πάνω από 12 μήνες την ισχυρή ακτινοβολία.

Τρία είναι τα βασικά ερωτήματα που καλείται να απαντήσει το Juno:

• Πώς δημιουργείται το μαγνητικό πεδίο του Δία, που είναι και η μεγαλύτερη δομή του Ηλιακού Συστήματος;
• Πόσο νερό περιέχει ο πλανήτης; Η ποσότητα νερού σχετίζεται άμεσα με την εξέλιξη όχι μόνο του Δία αλλά και των υπόλοιπων πλανητών.
• Ο πλανήτης αποτελείται άραγε εξολοκλήρου από αέρια, ή μήπως κρύβει έναν στερεό πυρήνα; Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η ακραία πίεση και θερμοκρασία θα μπορούσαν να έχουν δημιουργήσει στην καρδιά του πλανήτη ένα γιγάντιο, ατόφιο διαμάντι.

Από την περασμένη Τετάρτη, το σκάφος βρίσκεται τοποθετημένο στην κορυφή ενός πυραύλου Atlas 5 και περιμένει την εκτόξευση της 5ης Αυγούστου.

Το σκάφος, που παίρνει το όνομα της Γιούνο, μιας ρωμαϊκής θεότητας που αντιστοιχεί στην Ήρα, αναπτύχθηκε από την εταιρεία  Lockheed Martin. To κόστος της όλης αποστολής εκτιμάται στα 1,1 δισ. δολάρια.

Στη γειτονιά του γίγαντα
Ο Δίας πιστεύεται ότι ήταν το πρώτο σώμα που σχηματίστηκε στο Ηλιακό Σύστημα μετά τον Ήλιο. Συγκέντρωσε μεγάλο μέρος από τα υλικά που περίσσεψαν από τη γέννηση του άστρου -κυρίως υδρογόνο και ήλιο- και πήρε γιγάντιες διαστάσεις: έχει διπλάσια μάζα από ό,τι όλοι οι υπόλοιποι πλανήτες στη Γη.

Δεδομένου ότι κανένα αέριο δεν μπορεί να δραπετεύσει από το πανίσχυρο βαρυτικό του πεδίο, ο Δίας ουσιαστικά περιέχει μέχρι και σήμερα δείγματα από τους δομικούς λίθους που σχημάτισαν το Ηλιακό Σύστημα.

Ένα από τα όργανα του Juno, το οποίο εκπέμπει μικροκύματα και μετρά την ανάκλασή τους, θα εξετάσει πόσο νερό έχει σχηματιστεί στον πλανήτη από την ένωση του αρχαίου υδρογόνου με οξυγόνο.

Η περιεκτικότητα σε νερό έχει άμεση σχέση με το πού σχηματίστηκε ο πλανήτης: ορισμένοι πιστεύουν ότι βρισκόταν ανέκαθεν στη σημερινή του θέση (πέντε φορές μακρύτερα από τον Ήλιο από ό,τι η Γη), ενώ άλλοι εκτιμούν ότι σχηματίστηκε στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος και αργότερα μετακινήθηκε προς το εσωτερικό του.

Τα όργανα του σκάφους θα μελετήσουν επίσης το μυστηριώδες μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, στο οποίο οφείλονται και οι ζώνες ακτινοβολίας που θα απειλήσουν το ίδιο το Juno.

«Θα βουτήξουμε ακριβώς κάτω από τις ζώνες ακτινοβολίας που είναι η πιο επικίνδυνη περιοχή του Ηλιακού Συστήματος πέρα από τον ίδιο τον Ήλιο» σχολίασε στο AFP ο Σκοτ Μπόλτον, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Southwest στο Τέξας.

Τροφοδοτούμενο από το αμυδρό ηλιακό φως που φτάνει στον Δία, το Juno θα τεθεί τελικά σε πολική τροχιά και θα περνά μόλις 5.000 χλμ από τα σύννεφα που καλύπτουν τους πόλους του πλανήτη.

Θα μπορεί έτσι να στέλνει εικόνες ακόμα πιο εντυπωσιακές και από τις φωτογραφίες του Galileo, το οποίο εκτοξεύτηκε το 1989 και καταστράφηκε το 2003 με ελεγχόμενη βουτιά μέσα στον ίδιο τον Δία.

Νωρίτερα, το Galileo είχε απελευθερώσει μια μικρή διερευνητική συσκευή που εισήλθε στα εξώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και μετέδιδε δεδομένα για 58 λεπτά, πριν διαλυθεί τελικά από την ακραία πίεση και θερμοκρασία.

Newsroom ΔΟΛ